ТӘЖІБАЕВ ӘБДІЛДА Әбділда Тәжібаев 1909 жылы 4 ақпанда Қызылорда қаласында дүниеге келген. Интернатта оқып, тәрбиеленген. 1948 жылы Қазақ мемлекеттік университетінің филология факультетін бітірген. КСРО Жазушылар одағы жанындағы Жоғары әдеби курста оқыған. «Лениншіл жас» газетінде редактордың орынбасары, Қазақ мемлекеттік көркем әдебиет баспасының төрағасы, хатшысы, «Қазақ әдебиеті» газетінің бас редакторы, Қазақ КСР Ғылым академиясының М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтында бөлім меңгерушісі қызметтерінде болған.
Өлеңдері алғаш рет «Сыйлық» атты ұжымдық жинақта 1927 жылы шыққан. Алғашқы жеке жинағы 1932 жылы «Жаңа ырғақтар» деген атпен шықты. Поэзия, драматургия, сын, проза жанрлары саласында еңбек етті. «Аралдар», «Кешеден – бүгінге», «Жартас», «Көне қоңырау» секілді жыр кітаптары, «Өмір мен поэзия», «Ойлар, толғаныстар», «Жаданның хаттары» тәрәздә сын, эссе, проза кітаптары бар.
1952 жылы Погодинмен бірігіп «Жамбыл» көркем фильмінің сценарийін, 1953 жылы «Гүлденген дала» пьесасын жазған. 1963 жылы пьесалары «Жүректілер» деген атпен жеке кітап болып шықты. Бірнеше дүркін таңдамалы туындылары, шығармаларының екі томдығы, бес томдығы жарық көрген.
Пушкиннің, Гейненің, Шевченконың бірқатар шығармаларын, біраз орыс кеңес ақындарының өлең-жырларын қазақшаға аударған. «Өмір және поэзия» еңбегімен кандидаттық, «Қазақ драматургиясының дамуы мен қалыптасуы» деген тақырыпта докторлық диссертация қорғаған.
20 рет Еңбек Қызыл Ту, Октябрь Революциясы, «Құрмет Белгісі» орденімен, бірнеше медальмен, Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет Грамотасымен марапатталған. 1974 жылы Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, 1985 жылы Қазақ КСР Халық жазушы құрметті атағын алған.
Əдебиеттер
Тəжібаев Ə. Аралдар: Өлеңдер жинағы / Ə.Тəжібаев. - Алматы: Қазақтың көркем əдебиет баспасы, 1958.- 231 бет.- (Сирек қор) Тəжібаев Ə. Аралдар: өлеңдер / Ə.Тəжібаев.- Алматы: Жазушы, 2002.- 152 б.- (Мектеп кітапханасы) Тəжібаев Ə. Аралдар: Өлеңдер мен дастандар / Ə.Тəжібаев; Құраст. Е.Дүйсенбайұлы. - Алматы: Раритет,2005.- 264б.- ("Алтын қор"кітапханасы Жыр жауһары) Тəжібаев Ə. Бес томдық шығармалар жинағы: Ғылыми еңбектер /Ə.Тəжібаев.- Алматы: Жазушы, 1981.- 760бет. Тəжібаев Ə. Гүлдендала:Төрт ақтылы пьеса. – Алматы: Қазмемкөркемəдеббас, 1953. – 79 б. Тəжібаев Ə. Есімдегілер: Естеліктер, эсселер / Ə.Тəжібаев.- Алматы: Жазушы, 1993.- 400 бет. Тəжібаев Ə. Жаңа өрімдер: Поэмалар мен өлеңдер / Ə.Тəжібаев.- Алматы: Жалын, 1979.- 136 бет. Тəжібаев Ə.Жартас: Өлеңдер мен драмалық поэмалар. – Алматы:Жазушы, 1967. – 176 б. Тəжібаев Ə. Жданов əңгімелері: Повесть. 2-кітап /Ə.Тəжібаев.- Алматы: Жалын, 1982.- 252 бет. Тəжібаев Ə. Жүректілер: Пьесалар жинағы / Ə.Тəжібаев.- Алматы: Қазақ мем. көркем əдебиет баспасы, 1964.- 472 б. Тəжібаев Ə.Жылдар, ойлар: Естеліктер мен толғаныстар. – Алматы: Жазушы, 1976. – 472 б. Тəжібаев Ə.Көне қоңырау: Өлеңдер. – Алматы: Жазушы, 1973. – 243 б. Тəжібаев Ə. Күзгі жапырақ: Өлеңдер мен поэмалар /Ə.Тəжібаев.- Алматы: Жазушы, 1988.- 264 бет. Тəжібаев Ə. Қазақ драматургиясының дамуы мен қалыптасуы / Ə.Тəжібаев.- Алматы: Жазушы,1971.- 414 бет. Тəжібаев Ə.Құрдастар: Өлеңдер. Поэмалар. – Алматы:Жалын, 1977. – 144 б.Тəжібаев Ə. Өлеңдері мен поэмалары. – Алматы:Қазбірмембас, 1949. – 225 б.Тəжібаев Ə. Өлеңдер,поэмалар: (1909-1998) / Ə.Тəжібаев;Жоба жетекшісі: Оразалин Н.- Қазақстан Жазушылар Одағының 75 жылдық мерейтойына, Тəуелсіздігіміздің 20 жылдығына орай басылылуда. - Алматы: Ан Арыс, 2010.- 304 б.- (Алтын Қалам) Тəжібаев Ə. Өмір жəне поэзия: Алматы: Қазмемкөркемəдеббас, 1960. – 485 б. Тəжібаев Ə. Өмір мен ерлік: Өлеңдер мен поэмалар /Ə.Тəжібаев.- Алматы: Жалын, 1985.- 128.
Тəжібаев Ə. Сүйген жүректер. – Алматы: Қазмемкөркемəдеббас, 1951. – 90 б. Тəжібаев Ə.Таныс дауыстар: Өлеңдер мен поэмалар. – Алматы:Жазушы,1984. – 384б. Тəжібаев Ə.Үш томдық шығармалар жинағы /Ə.Тəжібаев.-Алматы: Ана тілі, 2009. Тəжібаев Ə. Шығармалар: Екі томдық /Ə.Тəжібаев.- Алматы: Жазушы, 1969. Тəжібаев Ə. Шығармалар жинағы: Бес томдық / Ə.Тəжібаев.- Алматы: Жазушы, 1978.- Тəжібаев Ə. Шығармалар жинағы. Бес томдық / Ə.Тəжібаев; Ред. З.Тілеуғазыұлы.- Астана:Фолиант, 2007.- (Сырдария кітапханасы) Тəжібаев Ə.Шын жүректен: Таңдамалы шығармалар. – Алматы: Қазмемоқуқурбас, 1949. – 136 б. Тəжібаев Əбділда //Қазақстан Ұлттық энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, 2006. -8 том. – 293-294 бетте. Тəжібаев Əбділда//Қазақ əдебиеті: Энциклопедиялық анықтамалық. – Алматы: «Аруна, 2005. – 496-497 бетте. Тəжібаев Əбділда//Қазақстан жазушылары ХХ ғасыр. Анықтамалық. – Алматы: «Ана тілі» баспасы ЖШС, 2004. – 298 бетте. Тəжібаев Əбділда //Қазақстан жазушылары/ Құраст. С.Қамшыгер, Қ.Жұмашева. – Алматы: Ан Арыс, 2009. – 379-380 б. Тəжібаев Əбділда //Иманғалиев С., Қыстаубаева З. Қызылорда көшелері. – Алматы,2009. – 125,170 б. Тəжібаев Əбділда // Советтік Қазақстан жазушылары: Био-библиогр. анықтамалық /Құраст. С.Ахметов, Д.Еркішев. – Алматы: Жазушы, 1987. – 603-604 б. Тəжібаев Əбділда //Сыр Елі. Қызылорда облысы: Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы» ЖШС, 2005. – 474-476 бетте Тəжібаев Əбділда //Сырдария (Тереңөзек) ауданы: Шежіре /Құраст. Т.Дайрабай. – Алматы: Арыс, 2009. – 193-194 б. Абдрахманов С. Əбділда Тəжібаев //Абдрахманов С. Жиырмасыншы ғасыр жырлайды: Қазақ поэзиясының антологиясы. - Алматы: Раритет, 2007.- Т.1. – 327-328 б. - ("Алтын қор"кітапханасы) Байдрахманұлы Д. Əбділда Тəжібаев: Өлең //Байдрахманұлы Д. Тұлпар тілек.Екі томдық. – Алматы, 2006. – 1-кітап: Отан деп соққан жүректер. – 50 б. Дəулетұлы А. Тұлпар ақын Əбділда //Дəулетұлы А. Нұрлы жол. – Қызылорда, 2010. – 51-54 б. Дəуітов С. Көңіл сазы: Əдеби мақалалар. – Алматы: Жазушы, 1989. – 176 б. Егеубаев А. Поэзияға айналған адам! //Егеубаев А. Сөз жүйесі: Сын мақалалар мен портреттер. – Алматы, 1985. – 176-186 б. Еңсегенов Т. Сырдан ұшқан сұңқар ақын //Таңдамалы топтама – 2009 (шілде-желтоқсан). – Қызылорда: Игілік,2009. – 247-256 б. Ергөбек Қ. Сүлей ақын, сыршыл ақын//Ергөбек Қ. Арыстар мен ағыстар. – Астана: Таным, 2003. – 69-80 б.- (Отырар кітапханасы) Жəмішев Ə. Биік тұғырда: Ə.Тəжібаев туралы //Жəмішев Ə. Кезең кестелері: Əдеби мақалалар, портреттер. – Алматы, 1984. – 127-143 б. Кəрібаева Б. Өлең өлкесінде: Ə.Тəжібаев поэзиясы туралы //Кəрібаева Б. Талап деңгейі: Əдеби-сын мақалалар. – Алматы, 1984. – 77-85 б. Кəрібозұлы Б. Сырда туған сұңқар ақын //Кəрібозұлы Б. Өркениетке өріс. – Қызылорда: Тұмар, 2001. – 8-12 б. Кəрібозұлы Б. Сырда туған сұңқар ақын //Кəрібозұлы Б. Ыждағат. – Астана: Фолиант, 2008. – 200-205 б. – (Сырдария кітапханасы); Сыр бойы. – 1999. – 13 қараша Кенжебаев Б. Қуатты ойдан бас құрап: Ə.Тəжібаевтың зерттеу монографияларына талдау //Кенжебаев
Б. Жылдар жемісі: Əдеби мақалалар мен естеліктер. – Алматы,
1984. – 52-58 б.
Қирабаев С.Ақын жəне уақыт //Қирабаев С. Талантқа құрмет: Мақалалар, зерттеулер,портреттер. – Алматы, 1988. – 90-114 б. Қирабаев С. Əбділда ақын: Əбділда Тəжібаевтың шығармашылғы туралы / С.Қирабаев // Қирабаев С.Əдебиетті қайта оқу.- Алматы, 2010.- 155 -168 б. Қирабаев С. Ойлы да сыршыл қаламгер: Ə.Тəжібаевтың шығармашылығы жайлы // Тəжібаев Ə.Өлеңдер, поэмалар.- Алматы, 2010.- 290-295 б. Қожахметов Б.Қ. Əбділда Тəжібаев - мемуарист - жазушы: Филолог. ғылым. канд... дисс. автореф. / Б.Қ.Қожахметов.- Алматы, 2010.- 27 б. Макашева А.П. Əбділда Тəжібаевтың шығармаларындағы тəлім-тəрбиелі ой- пікірлер: Пед.ғыл.канд.дисс.автореф. / А.П.Макашева.- Алматы, 2009.- 30 б. Мəуленов С.Бəйтерек: Ə.Тəжібаев туралы //Мəуленов С.Телтолқын: Əдеби жазбалар, эсселер, портреттер, естеліктер. – Алматы: Жалын, 1989. – 145-161 б. Мəшһүр-Жүсіпов Қ.Əбділда Тəжібаев //Мəшһүр-Жүсіпов Қ.Өлең – сөздің патшасы: Зерттеулер. – Алматы, 1991. – 106-115 б. Мырзахметұлы Қ. Саяжайдағы əн: Ақын Ə.Тəжібаевпен сырласу //Мырзахметұлы Қ. Мен сырдың перзентімін: Əңгімелер, эсселер мен сатиралық шығармалар.- Астана: Фолиант, 2008.- 16-21б.- (Сырдария кітапханасы) Негимов С. Əбділда Тəжібаевтың ақындық мəдениеті //Негимов С. Таным мен пайым. – Алматы, 2009. – 174-180 б. Оңғарсынова Ф. Əбділда Тəжібаев туралы ойлар: Эссе //Оңғарсынова Ф. Шашы ағарған қыз: Мақала,эссе, повестер. – Алматы: Жазушы, 1990. – 240-250 б. Нарымбетов Ə. Темірқазық: Ə.Тəжібаевқа арналған өлең //Нарымбетов Ə.,Бақтиярова Г., Төлеутайұлы С. Шғырмалары. – Астана: Фолиант, 2009. – 166-167 б. – (Сырдария кітапханасы) Рахымбекұлы Ə. Əбділда Тəжібаевқа: Өлең //Рахымбекұлы Ə. Ғұмырдария: Жыр кітабы. – Астана:Фолиант, 2008. – 382-383 б. – (Сырдария кітапханасы) Толағай тұлға тарлан еді: Ақын Ə.Тəжібаев туралы естеліктер / Құраст. Г.Мырзахметова. - Алматы: Білім, 2008.- 296 б.суретті.- (Əдеби мемуарлар) Хакімжанова М. Ақын ініме: Ə.Тəжібаевқа арналған өлең //Хакімжанова М. Намыс. Таңдамалы. – Алматы:Жазушы, 1978. – 217-218 б. Шағырұлы Б. Əбілда Тəжібаевпен қоштасу: Өлең // Шағырұлы Б. Сөз сарасы. - Алматы: Дала, 2007.- 232-234 б. Шағырұлы Б. Əбілда Тəжібаевпен қоштасу: Өлең // Шағырұлы Б. Қара шаңырақ. – Астана: Фолиант, 2009. – 71-73 б. – (Сырдария кітапханасы) Шыныбекова А.С. Əбділда Тəжібаев поэзиясының көркемдік ерекшеліктері (1974- 1994 жылдардағы шығармашылық негізінде): Филология ғыл.канд.дисс.автореф. / А.С.Шыныбекова. - Алматы, 1999.- 32б. Ағалар лебізі: Ə.Тəжібаев туралыжазушылардың ойлары //Соц. Қазақстан. – 1989. – 5 февр. Ақшолақ Е.Сырда туған сыршыл ақын: Ə.Тəжібаев туралы //Жұлдыз. – 2010. - №5. – 184-186 б. Ақын Əбділда Қызылордада //Ленин жолы. – 1961. – 6 окт. Алдамжаров Б. Бір дарияның қос саласы: Ə.Тəжібаев, М.Мақатаев, Т.Молдағалиев шығармаларының байланысы туралы / Б.Алдамжаров // Жұлдыз.- 2004.- N11.- 165-200б. Аманжол Қ. Жұлдызы биік жыр - жаһан: Алматыда ақын Ə.Тəжібаевтың 100 жылдығы аталып өтті / Қ.Аманжол // Егемен Қазақстан.- 2009.-5 маусым.-6 б. Əбдіразақов Н. Қанат бітіп жырларың қалықтады: Өлең //Ленин жолы. – 1989. – 3 февр. Əбілев Д. Алыптардың бірісің: Өлең //Соц. Қазақстан. – 1989. – 2 февр. Əбілев Д.Толғаныс толқындары. Біздің
лауреатымыз:Ə.Тəжібаев туралы //Қазақ əдебиеті. – 1974. – 20 декабрь
Əзқожаева А. Тəлімалып, жаттап өстік: Ə.Тəжібаев 80 жаста //Еңбек туы. – 1989. – 4 февр. Əкедей ақылғой, шешедей мейірбан жырлар: Ақын Ə.Тəжібаев 75жаста //Лениншіл жас. – 1984. – 7 февр. Батырбаев Р. Дара дарын: Ə.Тəжібаевқа арналған өлең / Р.Батырбаев // Ақмешіт апталығы.- 2004. - 29 қазан - 5 б. Батырбаев Р. Сексенде Сырдың сүлейі: Өлең //Ленин жолы. – 1989. – 2 февр. Батырова Б. Əбділда Тəжібаевтың"Толағай"ертегісі: Ү сыныпта өткізетінсабақ жоспары / Б.Батырова //Қазақ тілі мен əдебтеті.- 2009.-№8.-54-58 б. Бекбергенова Р. Сыр ұлына: Өлең //Ленин жолы. – 1989. – 3 февр. Бекмұратұлы С. Сырда туған Сырдың ұлы..: Қазақстан Жазушылар одағының Əдебиетшілер үйінде Ə.Тəжібаевтың 100 жылдығына арналған əдеби кеш өтті / С.Бекмұратұлы // Алматы ақшамы.- 2009.-6 маусым.-15 б. Бердібаев Р. Азамат ақын //Қазақстан мектебі. – 1969. - №2. – 78-83 б. Бердібаев Р. Əдебиетіміздің асқар тауы: Ə.Тəжібаев-100 / Р.Бердібаев // Қазақ əдебиеті.- 2009.-29 мамыр.-4 б. Бердібаев Р. Əдебиетіміздің асқар тауы:Ə.Тəжібаев туралы ойлар //Егемен Қазақстан. – 1999. – 25 желт. Бердібаев Р. Дүлділ шабыс: Ə.Тəжібаев– 80 //Соц.Қазақстан. – 1989. – 2 февр.Бердібаев Р. Көп қырлы суреткер //Ленин жолы. – 1984. – 14 март Беркінбаев Д. Жырға құштар жастардың жүрек үні: Ə.Тəжібаев атындағы обл. кітапханада М.Мақатаев пен Ə.Тəжібаевтың туған күндеріне орай жыр мүшайрасы өтті / Д.Беркінбаев // Сыр бойы.- 2009.-12 ақпан Борбугулов М. Мол тақырып,мəнді сөз: Ə.Тəжібаев шығармашылығы туралы //Қазақ əдебиеті. - 1970. – 26 июнь Дəрімбетов Б. Уақытынан озған шығарма: Ə.Тəжібаев//Қазақстан мектебі. – 1989. - №2. – 62-64 б. Дəуітов С. Жұлдыз шашқан жырлар //Лениншіл жас. – 1983. – 11 май Дəуітов С. "Кешікті неге, кешікті неге...": Əбділда Тəжібаевтың əдеби мұрасы / С.Дəуітов //Түркістан.- 2003.- 14 тамыз Дəуітұлы С. Əбділда Тəжібаев шығармашылығындағы ежелгі əдебиет дəстүрлері / С.Дəуітұлы //Жұлдыз.- 2007.- N 9.- 182-200 б. Дəуітұлы С. Жаны сұлу жан еді: Ə.Тəжібаевтың лирикалық өлеңдері жайлы //Алматы ақшамы. – 2004. – 2 наурыз (№25). – 3 б. Дəуітұлы С. Жыр сүлейі: Ақын Ə.Тəжібаев 100 жаста / С.Дəуітұлы//Қазақ əдебиеті.- 2009. -12 маусым.-4 б. Дəуітұлы С. Заңғар: Ақын Ə.Тəжібаев туралы / С.Дəуітұлы. //Парасат.- 2009.-№7.- 23-25 б. Дауітов С.Табиғат – тірлік тынысы: Ақын Ə.Тəжібаевтың шығармашылығындағы табиғат лирикасы //Жалын. – 1981. - №6. – 143-146 б. Досанов С.Сыр бойынан ұшқан сұңқар //Лениншіл жас. – 1986. – 16 июль; Ленин жолы. – 1986. – 17 июль Достияров А. Ағатай: Өлең //Ленин жолы. – 1989. – 24 янв. Еңсегенов Т. Жыр сұңқары: Ə.Тəжібаев – 80 //Ленин жолы. – 1989. – 28 янв. Еңсегенұлы Т. Сырдан ұшқан сұңқар ақын: Ə.Тəжібаев-100 / Т.Еңсегенұлы. //Сыр бойы.- 2009.- 4 шілде. – 5 б. Ергөбек Қ. Абыз еді,айбын еді //Егемен Қазақстан. – 2004. – 11желт. Ергөбек Қ. «Қазақ»... қалай құлады?: Ə.Тəжібаевтың «Біз де қазақпыз» поэтикалық драмасының тағдыры туралы / Қазақстан коммунисі. – 1991. - №7. – 43-48 б. Ергөбек Қ. Толағай ақын, толастамас жыр: Ақын Ə.Тəжібаев туралы толғаныс / Қ.Ергөбек. //
Сыр бойы. - 2009. - 3, 6 қазан
Есмаханов С.Ілтипат: Ə.Тəжібаевтың облысымыздағы бір сапары жайлы //Ленин жолы. – 1989. – 3 февр. Есімсейітова Қ. Əбділданың туған жерінде //Қазақ əдебиеті. – 2009. – 19 маусым Жазушы Ə.Тəжібаевты Октябрь революциясы орденімен наградтау туралы: СССР Жоғарғы Советі Президиумының Указы //Қазақ əдебиеті. – 1979. – 9 февр.; СССР Жоғарғы Советінің Ведомостары. – 1979. - №6. – 8 б. Жайлыбай З. Інілерге ізетшіл, ағаларға құрмет: Ə.Тəжібаев-100 / З.Жайлыбай. // Заң газеті. - 2010. -14 қаңтар Жайлыбай З. Диқан ата-Ыбырай, жырдария-Əбділда: Ы.Жақаев пен Ə.Тəжібаев туралы / З.Жайлыбай. // Сыр бойы.- 2010.-6 наурыз Жайлыбай З. Дихан ата-Ыбырай, жырдария - Əбділда / З.Жайлыбай. // Қазақ Елі.- 2010.-27 мамыр.-9 б. Жалдыбаева Г. Ə.Тəжібаев «Сырдария»:ҮІ сынып //Қазақ тілі мен əдебиеті. – 2006. - №12. – 30-34 б. Жəленова Қ.Күн жүрегіңіз сөнбейді: Ақын Ə.Тəжібаевтың рухымен тілдесу //Сыр бойы. – 1999. – 30 қазан Жəленова Қ.Күн-жүрек: Ə.Тəжібаевтың 90 жылдығына арналған өлең //Ақмешіт ақшамы. – 1999. – 29 қазан Жəмішев Ə. Ақынның асқақ əуені //Соц. Қазақстан. – 1975. – 23 апр. Жəмішев Ə.Қазақ жырының жампозы //Ленин жолы. – 1989. – 3 февр. Жолдасбеков М. Асыл аға:Ақын Ə.Тəжібаев туралы эссе //Егемен Қазақстан. – 2009. – 29 қырк. – 4 б. Исабеков Д.Ол жазбайды өлеңді ермек үшін //Егемен Қазақстан. – 1995. – 14 қаңтар Керейбаева Г. Ə.Тəжібаев "Толағай": "Толағай" ертегісін оқыту / Г.Керейбаева // Бастауыш білім.- 2011.-№4.-25-26 б. Келімбетов А. Əбділда ағадан келген хат //Ленин жолы. – 1989. – 24 янв. Керейқұлов Қ. Өлеңнің сөнбес шырағы // Лениншіл жас. – 1980. – 16 авг.Күмісбаев Ө. Əбділда аға туралы екі естелік: Ə.Тəжібаев туралы / Ө.Күмісбаев. // Жұлдыз. - 2006. - N2.- 172-177б.; Сыр бойы. – 1999. – 4 желт. Қайырбеков Ғ. Алыс, жақын жағалаулар: Ə.Тəжібаев өлеңдеріне шолу //Жұлдыз. – 1990. - №1. – 164-172 б. Қалқа Қ. Қазақ поэзиясының жұлдызы: Астанада оқырмандар конф. өтеді //Айқын. – 2009. – 17 сəуір. – 5 б. Қаратаев М. Арман аясында: Ə.Тəжібаев туралы //Қазақ əдебиеті. – 1991. – 19 көкек. – 14б. Қирабаев С. Дара сипат //Қазақ əдебиеті. – 1987. - №24. Қирабаев С. Жаңалық пен жаны бірге: Ə.Тəжібаев – 80 //Қазақ əдебиеті. – 1989. – 3 февр. – 5 б. Қожабергенов Ж. Кетпейді естен сол күндер: Естелік //Ленин жолы. – 1989. – 24 янв. Қорасани Қ. Екі алып жəне "құрыш қазаққа" ескерткіш: Қызылордада Қ.Мұхамеджанов, З.Шүкіров, Ə.Тəжібаевқа ескерткіш ашылды / Қ.Қорасани. //Түркістан.- 2003.- 23 қазан (N43).- 6б. Құнантаева К.Қ. Ə.Тəжібаев шығармаларындағы еңбек алыптарының өнегелі істерін дəріптеу арқылыжас ұрпақты еңбеккетəрбиелеу / К.Қ.Құнантаева, А.П.Мақашева. //Бастауыш мектеп. - 2009. - № 3.- 21-24 б.:Библиогр.:7 атау. Құнантаева К. Мақашова А. Ə.Тəжібаев шығармаларының тəрбиеліктағылымы //Қазақстан мектебі. – 2007. - №10. – 60-61б. Құнантаева К.Қ. Қазақ жастарына ана тілін дəріптеуде Ə.Тəжібаев шығармашылығының маңызы / К.Қ.Құнантаева, А.П.Мақашева// Бастауыш мектеп.- 2009. - № 1.- 18-19 б. Құндақбайұлы Б. Ақын драматургиясы: Ə.Тəжібаев-100 / Б.Құндақбайұлы // Сыр бойы. - 2009. - 1 шілде. - 10 б.
Қыдырбек Ə. Сырдың сұңқар ақыны: Əбділда Тəжібаев туралы / Ə.Қыдырбек //Егемен Қазақстан. - 2009.- 2 қазан. – 6 б. Мақатаев М. Əбділдаға:Өлең //Ленин жолы. – 1989. – 24 янв. Макашева А.П. Əбділда Тəжібаев - абыз ақын, көрнекті ғалым, ұлағатты ұстаз: /Автор Қорқыт ата атындағы ҚМУ ұстазы / А.П.Макашева //Білім.- 2009.-№4.-80-83 б. Мақашева А. Ə.Тəжібаев эстетикалық тəрбие туралы //Қазақстан мектебі. – 2006. - №2. – 73-74б. Мақашева А.П. Əбділда Тəжібаевтың жас жеткеншектерді патриотизмге тəрбиелеу ой-пікірлері / А.П.Мақашева // Қазақстан орта мектебі.- 2005.- N8.- 8-11б. Мəуленов С. Ақын Əбділда алпыста //Қазақ əдебиеті. – 1969. – 8 февр. Мəуленов С.Əбекеңе: Өлең //Қазақ əдебиеті. – 1989. – 3 февр. – 4 б. Медетбеков Т. Қазақ өлеңінің көне қоңырауы //Қазақ əдебиеті.– 1989. – 3 февр.– 4-6б. Молдағалиев Т. Ақын сыры //Қазақ əдебиеті. – 1968. – 7 нояб. Молдағалиев Т. Жас жүрек жайын саусағын...: Ə.Тəжібаев шығармашылығына шолу//Жұлдыз. – 1974. - №2. – 208-214 б. Молдағалиев Т. Жыл толды үлкенжүрек тоқтағалы //Егемен Қазақстан. – 1999.– 15 қырк. Молдағалиев Т. Жыр дəрия //Соц. Қазақстан. – 1979. – 11 февр. Молдағалиев Т. Мен білетін Əбекең //Қазақ əдебиеті. – 2004. – 12-18 наурыз (№10).- 6б. Молдағалиев Т. Мен сен үшін мақтанам: Ақын Ə.Тəжібаевқа арналған өлең /Т.Молдағалиев // Егемен Қазақстан.- 2009.-5 маусым.-6 б. Молдағалиев Т. Ұстаз ақын туралыойлар //Қазақ əдебиеті. – 1989. – 3 февр. – 4,6 б. Мырзабеков К. Ең басты дəстүр: туған еліңді көркейту!: Ə.Тəжібаев-80 //Мəдениет жəне тұрмыс. – 1989. - №2. – 14 б. Мырзахметұлы Қ. Ақжүрек ақын жатыр саяжайды //Сыр бойы. – 1997. – 30 тамыз Мырзахметұлы Қ. Ақын домбырасы: Ə.Тəжібаев-100 / Қ.Мырзахметұлы // Сыр бойы.- 2009.-24 қазан Мырзахметұлы Қ. Арқалы ақынның байыпты батасы: Ə.Тəжібаевпен кездесу жəне Астана қаласы туралы / Мырзахметұлы Қ. // Сыр бойы.- 2008.-25маусым.-1-2 б. Мырзахметұлы Қ. Саяжайда шырқалған əн: Ə.Тəжібаев-90 //Сыр бойы. – 1999. – 27 қазан Нағметов А. Дарқан дарын: Ə.Тəжібаев– 70 //Қазақстан мұғалімі. – 1979. – 9 февр.Ноғайбаев Ə. Өлеңі – өмір нəрі //Ленин жолы. – 1989. – 3 февр. Нұрғалиев Ө. Гомер мен Əбілда //Қазақ батыры. – 2002. - наурыз Нұрғожаев Ж. Мұқағали –Əбділданың рухани інісі //Сыр бойы. – 2007. – 17 қараша Оңғарсынова Ф. Құзар шыңнан құлайды ақ бұлақтар: Ақын Ə.Тəжібаев75 жаста //Қазақ əдебиеті. – 1984. – 3 февр. – 3-4 б. Оспан С. Əбекем десем арқаланып кетемін: немесе Əбділда Тəжібаевті еске алғанда / С.Оспан //Ана тілі.- 2009.-23-29 шілде(№29).-6-7 б. Оспан С. Қанынан қайсарлық тулаған ақын: Ə.Тəжібаев-100 / С.Оспан // Сыр бойы. - 2009. - 15 тамыз.- 3 б. Оспанов С.Көңілдегі көп толқын; Əбділда Тəжібаевқа:Өлеңдер //Ленин жолы. – 1987. – 25 июль Оспанов С. Күңіренген қара қобызым //Жас Алаш. – 1999. – 9 қырк. Отты жырдың нөсері: Ə.Тəжібаев-80 //Ленин жолы. – 1989. – 24 янв. Өтепова Ж. Жырлайды жүрек: Ə.Тəжібаев атындағы обл. кітапханада ақын Ə.Тəжібаев шығармашылығына арналған əдеби кеш өтті / Ж.Өтепова //Сыр дидары.- 2012. – 16 наурыз. - 2 б. Рахметова Н. Қос дүлділдің достығы: Ə.Тəжібаев пен А.Тоқмағамбетовтың достығы туралы Құралайəже мен Аягөз Тоқмағамбетовалар əңгімелейді //Ленин жолы. – 1989. – 8февр.
Рахымбекұлы Ə. Əбділда Тəжібаевқа: Өлең //Сыр бойы. – 1999. – 27 қазан Салықбаев З.Жырдария: Өлең //Ленин жолы. – 1989. – 28 янв. Сəдібеков А. Алыптар жолын жалғастырған асылымыз //Сыр бойы. – 1991. – 24 қырк. Сəрсенбаев Ə. Жыр – жанартау: Ə.Тəжібаев-80 //Лениншіл жас. – 1989. – 3 февр. Сейтақ А. Əбділданың 100 жылдығы Астанадан бастау алды: Президенттік Мəдениет орталығында ақын Ə.Тəжібаевтың туғанына 100 жыл толуына орай "Сырдың сұңқар ақыны" атты жыр кеші өтті / А.Сейтақ // Айқын.- 2009.-2 қазан.-5 б. Сейілхан Р. Ескерткіш-тақта қойылды: Көрнекті ақын, белгілі қаламгер Ə.Тəжібаевтың 1996-1998 ж. 23-қыркүйегіне дейін өзі тұрған үйіне ескерткіш-тақта қойылды / Р.Сейілхан // Алматы ақшамы.- 2004.- 11 наурыз Сейітжанова Т. Алып бəйтерек: Ə.Тəжібаев-90 //Сыр бойы. – 1999. – 25 қараша Сисекеева Р. Ұлттық поэзия бəйтерегі: Ақын Ə.Тəжібаевтің100 жасқа толуына орай облыс кітапханаларында іс-шаралар өткізілуде / Р.Сисекеева //Сыр бойы. - 2009. - 20 ақпан. - 4 б. Смайылұлы Қ. Қазақтың ай мүйізді ақ серкесі: Б.Момышұлы мен Ə.Тəжібаев арасындағы достыққарым-қатынас туралы / Қ.Смайылұлы // Сыр бойы.-2007.-31 қаңтар Соңғыбайұлы Қ. Туған жері төбесіне тік көтерді ақынды //Сыр бойы. – 1999. – 2 қараша Султанов Д. Заманымыздың алып ақыны: Ə.Тəжібаев-80 //Өскен өңір. – 1989. – 28 янв. Сұлтанова Ж. "Майра" драмасы - маңызды шығарма: Ə.Тəжібаев-100 / Ж.Сұлтанова //Сыр бойы.- 2009.-17 қазан Сұлтанова Ж. Мəнін жоғалтпаған "Майра" пьесасы: Ə.Тəжібаевтың драматургиясы туралы / Ж.Сұлтанова //Сыр бойы.- 2010.-13 қаңтар Сұлтанова Ж. Сырда туған Сырдың ұлы: Ақын Ə.Тəжібаев -100 / Ж.Сұлтанова //Сыр бойы.- 2009.- 6 маусым Сүлейменова Гүлназ. Əбділда Тəжібаев "Сырдария": Сабақ жоспары / Г.Сүлейменова //Қазақ тілі мен əдебиеті.- 2011. - №4. - 64-67 б. Сырда туған жаңа Гейне мен болам:Ə.Тəжібаев-100 //Қазақ əдебиеті. – 2009. – 20 қараша. – 4-5 б. Таласбаева С. Ə.Тəжібаевтың "Толағай" əдеби ертегісі: / Сабақ үлгісі / С.Таласбаева //Ауыл мектебі.- 2009.-№4.-11-12 б. Тəшенов Т. Өлең-жырдың буырқанған бурасы: Ə.Тəжібаев-100 / Т.Тəшенов /Айқын.- 2009.-3 маусым.-5 б. Тобағабыл Т. Ақын еді ол тəңірі өзі жаратқан //Егемен Қазақстан. – 1999. – 4 ақпан. – 3 б. Тобағабыл Т. "Əбділда" - дедім айқайлап - Əбділда! - деді жаңғырық...!: Ə.Тəжібаев-100 / Т.Тобағабыл //Егемен Қазақстан.- 2009.-16 қазан Тобағабыл Т. Қазақ қайтіп күн көрер: Ə.Тəжібаевтың қоғамдағы кейбір əділетсіздіктерге қарсы көзқарасы жəне күресі //Лениншіл жас. – 1991. – 15-18 қаңтар Тоқмағамбетов А.Ақын інім Əбділда //Ленин жолы. – 1959. – 4 нояб. Төлтаев Н. Ақын тойына арналуда: Ə.Тəжібаев-80 //Ленин жолы. – 1989. – 24 янв.Түменбай Қ. Кеңсайда жанған шырақ: Ə.Тəжібаев-100 / Қ.Түменбай // Сыр бойы.- 2009.-7 қараша Уəйісов К. Сексенге келді сарбаз жыр: Өлең //Еңбек туы. – 1989. – 4 февр. Халқымыздың мақтанышы: Ə.Тəжібаев-80 //Қазақстан мұғалімі. – 1989. – 3 февр.Халық жазушысының мүшел тойы: Алматыда, Абай атындағы Қазақ мемл. Акад. Опера жəне балет театрындаөткен Ə.Тəжібаевтың 80 жасқа толуынаарналған кеш туралы /Қазақ əдебиеті. – 1989. – 10 февр.; Соц. Қазақстан. – 1989. – 7 февр. Шағыров Б. Ағаның алды ақ жайлау: Өлең //Ленин жолы. – 1989. – 3 февр. Шағыров Б.Ақынмен кездесу: Өлең //Сыр бойы. – 1993. – 24 қырк. Шағырұлы Б. Жақынға барма, ақынға бар...: Ə.Тəжібаев - 100 / Б.Шағырұлы // Сыр бойы. - 2009.- 29 тамыз Шамшатұлы И. Сырдан алдым ағыл-тегіл жырымды //Алматы ақшамы. – 1999. – 15 қараша Шыныбекова А. Ə.Тəжібаев поэтикасы хақында //Ізденіс. Гум. Ғыл. Сер. – 1998. - №5. – 51-54 б. |