Нұрмаханов Оңталап

      Оңталап Нұрмаханов 20 шілде 1958 жылы Қызылорда облысы, Арал ауданы, Құмбазар елді-мекенінде дүниеге келген. Ақын, режиссер-сценарист, Театр қайраткерлері одағының мүшесі.       

       Ақтөбе мәдени-ағарту училищесін 1989 жылы бітірген. Еңбек жолын Арал ауданында халық театрының режиссері болып бастап, әр жылдарда аудандық мәдениет үйінің директоры, облыстық ғылыми-методикалық орталық директорының орынбасары, көркемдік жетекшісі қызметтерін атқарған. 2002 жылдан театрдың режиссері, М.Томанов пен М.Ахмановтың «Екі дос немесе делдал қарға», Р.Отарбаевтың «Қандыөзек» драмасын сахналауда режиссер ұтымды шығармашылық жетістікке жетті. 2007 жылы Ә.Таразидың «Люстра» трагифарсы, 2008 жылы С.Ахмадтың «Келіндер көтерілісі», Л.Егембердиеваның «Қалталы күйеу» комедиаялары сахналанып, көрермен көңілінен шықты. Облыс көлемінде ұйымдастырылатын ауқымды іс-шаралардың сценарист-режиссері ретінде танымал, қалалық Жастар театрының көркемдік жетекшісі әрі режиссері.

       1999,2007 жылдары облыс әкімінің стипендиаты болды. Қазақстан Республикасының Құрмет грамотасымен, «Ерен еңбегі үшін» медалімен марапатталған. Қазақстан Республикасының Мәдениет қайраткері, Қызылорда қаласының "Құрметті азаматы. Облыс әкімінің «Тұран» сыйлығының иегері (2023). 

Әдебиеттер:

Нұрмаханов,  О. Құндақ мекен Құмбазар   /  Нұрмаханов ; Ред: Сәкен Алдашбаев. – Қызылорда, 2017. – 60 б.

Нұрмаханов,  О. Қарлығаш құсым  / О. Нұрмаханов. – Алматы : Arna-b, 2019. – 80 б.

Нұрмаханов,  О. Қорқыт- қобыз  : Жыр жинағы / О. Нұрмаханов ; Ред. Д.Елубаев. – Алматы : Arna- b, 2014. – 152 бет.

Жадыңда тұт, жарық күн / ред. О.Нұрмаханов. – Қызылорда: Жиенай, 2015 ж. – 148б

***

Нұрмаханов Оңталап //Сыр өңірінің мәдениеті: Тарихи-анықтамалық басылым. – Алматы: Arna-b, 2009. – 126 б.

Абдулла,  Е. Өмір сырын, тіршілік үнін өлеңмен өрнектеген  /  Е. Абдулла  //Құрылтай. – 2014. - 30 қазан (№ 44). - 2-3 б.

Ақын Оңталап Нұрмахановтың "Қорқыт - қобыз" кітабы туралы сөз.

Абдулла,  Ерғали. Сахнаның сардары  / Е. Абдулла  //  Толқын. – 2021.- 23 қараша (№ 93). - 2 б.

Режиссер, ақын Оңталап Нұрмаханов туралы.

Абдулла,  Ерғали. Тамаша еді-ау "Тамаша"!   / Е. Абдулла  //  Арал әлемі. – 2021.- 26 қараша (№ 22).- 3 б.

ҚР Мәдениет қайраткері Оңталап Нұрмаханов жайлы.

Абдулла,  Ерғали. Телефонмен жеткен жыр-жауһар  / Е. Абдулла  //  Арал әлемі. – 2023.- 23 маусым (№ 12).- 2 б.

Ақын Оңталап Нұрмаханов ақиық ақын Толыбай Абылаевқа арнап өлең шығарғандығы жөнінде.

Ақынның жинақтары жарық көрді    //  Сыр бойы. – 2019.- 21 мамыр (№ 73).- 4 б.

Ақын, сценарист, режиссер, Қазақстанның мәдениет қайраткері Оңталап Нұрмахановтың екі кітабы жарыққа шықты.

Алдашбаев,  Сәкен. Рухани жаңғыру осылай болуы керек  / С. Алдашбаев  //  Сыр дидары. – 2017. - 6 қазан - 1- 3 б.

Алпыстың асқарлы шыңына шықты    //  Әлімсақ. – 2018. - № 11. - Мұқабаның ішкі беті.

Режиссер-сценарист Нұрмаханов Оңталаптың 60 жасқа толуына орай шығармашылық кеші өтті.

Аңсатов,  Сәпен. Қарызын да, парызын да өтеп жүрген Оңталап  / С. Аңсатов  //Ақмешіт ақшамы. – 2018. - 15 тамыз (№ 32). - 5 б.

Ақын, режиссер Оңталап Нұрмаханов жайлы.

 Аңсатов,  Сәпен. Топырағынан нәр алған / С. Аңсатов  //  Сыр бойы. – 2018. - 10 қараша (№ 168/169). - 6 б.

Ақын, режиссер Оңталап Нұрмаханов жайлы.

Асанов,  Хан. Ақын - халық пен топырақ арасындағы көпір  / Х. Асанов  //  Әлімсақ. – 2018. - № 4. - 22 - 23 б.

Режиссер, ақын Оңталап Нұрмаханов туралы.

Аяшұлы,  Дүйсенбек. Өнер - өмірді сүюдің кілті  / Д. Аяшұлы  //  Сыр бойы. – 2022.- 16 шілде (№ 105-106).- 6 б.

Қызылорда қалалық Жастар театрының негізін қалаушы ақын, режиссер Оңталап Нұрмаханов жайлы.

 Аяшұлы,  Дүйсенбек. Өнердің өрнегі, өлеңнің кестесі  / Д. Аяшұлы  //  Сыр бойы. – 2018. - 20 қараша (№ 174). - 4 б.

Ақын, режиссер Оңталап Нұрмахановтың "Бабадан байрақ өнерім" атты шығармашылық кеші өтті.

Әбдіков,  Темірхан. Жетегінде жеті өнер, оған куә көк пен жер  : Өлең / Т. Әбдіков  //Әлімсақ. – 2018. - № 4. - 21 б.

Режиссер, ақын Оңталап Нұрмахановқа.

Әбілда,  Ғазиза. Теңізден дарыған тектілік  / Ғ. Әбілда  //  Сыр бойы. – 2023.- 4 қараша (№168/169).- 8 б.

№1 қалалық кітапхананың ұйымдастыруымен ҚР Мәдениет қайраткері, ақын, режиссер-сценарист Оңталап Нұрмахановтың 65 жасқа толу мерейтойына орай Жастар орталығында "Теңіздің толқын ұлы" атты оқырмандармен кездесу кеші өтті.

Әбуова,  Айнагүл. Оңталап ақынның "ой-тұмасы"  / А. Әбуова  //  Әлімсақ. – 2021.- № 7.- 2-4 б.

Бабадан байрақ өнерім   //  Ақмешіт апталығы. – 2018. - 20 қараша (№ 88). - 4 б.

Ақын, режиссер Оңталап Нұрмахановтың "Бабадан байрақ өнерім" атты шығармашылық кеші өтті.

Байназарова,  М. Өнерде орны бар Оңталап   /  М. Байназарова  //  Айқын. – 2015. - 23 сәуір (№ 73). - 17 б.

Режиссер, ақын Оңталап Нұрмаханов туралы.

Бекұзақұлы,  Ұлықбек. Әкеме  : өлең / Ұ. Бекұзақұлы  //  Толқын. – 2021.- 1 желтоқсан ( № 95) - 4 б.

Нұрмаханов Оңталапқа арналған.

Бердібаев,  Б.Қорқыт - қобыз /  Б. Бердібаев  //  Сыр бойы. – 2014. - 6 қараша (№ 164). - 8 б.

Ақын Оңталап Нұрмахановтың тұңғыш жыр жинағы жарық көрді.

Жастар театры руханият жаршысына айналды    //  Ақмешіт апталығы. – 2022.- 2  шілде (№ 52).-  3 б.

Маусымның жабылуына О. Нұрмахановтың "Қалың елім,қазағым,қайран жұртым" атты трагифарс спектаклін  сахналады.

Жүнісова,  Ж.Өнер мен өлең өрнегі /  Ж. Жүнісова  //  Халық. – 2018. - 22 қараша (№ 46). - 5 б.

Ақын Нұрмаханов Оңталаптың шығармашылық кеші өтті.

Көбегенұлы,  Н."Қорқыт-қобыздың" тұсауы кесілді  /  Н. Көбегенұлы  //  Әлімсақ. – 2014. - № 12. - 36 б.

Ақын Оңталап Нұрмахановтың "Қорқыт-қобыз" атты өлеңдер жинағының тұсаукесері өтті.

Көбегенұлы,  Н. Нар қобызды боздатқан нар ақын  /  Н. Көбегенұлы  //  Әлімсақ. – 2014. - № 11. - 21 б.

Ақын Оңталап Нұрмаханов туралы.

Қызылорданың "Құрметті азаматы" көбейді  //  Ақмешіт ақшамы. – 2019. - 4 қаңтар (№ 1). - 3 б.

Мақсұт,  Р.Режиссер - шығарма шамшырағы  /  Р. Мақсұт  //  Ақмешіт жастары. – 2024.- 11 қаңтар (№2).- 1,2 б.

 Мемлекеттік марапат иелері   //  Сыр бойы. – 2017. - 16 желтоқсан (№ 189/190). - 2 б.

Мерек,  Ернұр. Ақын, сахна суреткері - Аралда / Е. Мерек  //  Толқын. – 2021.- 1 желтоқсан ( № 95) - 4 б.

ҚР мәдениет қайраткері, Қызылорда қаласының құрметті азаматы – Оңталап Нұрмахановтың шығармашылығына  «Өнердің өр талабы – Аралдың Оңталабы» атты кеш өтті.

Облыс басшысының "Тұран" сыйлығы   //  Ардагер айнасы. – 2023.- 5 шілде (№ 14).- 1 б.

Облыс әкімінің "Тұран" сыйлығы   //  Сыр бойы. – 2023.- 25 мамыр (№78).- 2 б.

Олжабаева,  А. Өлең өрнегіндегі өмір сыры /  А. Олжабаева  //  Ақмешіт апталығы. – 2014. - 13 желтоқсан (№ 80). - 4 б.

Ақын, режиссер-сценарист О.Нұрмахановтың "Қорқыт - Қобыз" атты алғашқы жыр жинағының тұсаукесері болып өтті.

Сайлауов,  Айдар. Көргенділік көрермен әдебінен-ақ көрінеді / А. Сайлауов  //Әлімсақ. – 2018. - № 11. - 1, 2-3 б.

Режиссер-сценарист Нұрмаханов Оңталап және театр жайлы.        

Сәдібекұлы,  Айжарық. Құмда туып, құмда өскен  / А. Сәдібекұлы  //  Сыр бойы. – 2018. - 30 тамыз (№ 129). - 4 б.

Режиссер, ақын Оңталап Нұрмаханов туралы.

Сәдібекұлы,  Айжарық. Құмда туып, құмда өскен...  / А. Сәдібекұлы  //  Қазақ әдебиеті. – 2018. - 9-15 қараша (№ 44). - 21 б.

Ақын Нұрмаханов Оңталап жайлы.

 Түменбай,  Қуандық. Оң жол  / Қ. Түменбай  //  JAS QAZAQ. – 2021.- 11 маусым (№23).- 7 б.; Сыр бойы. – 2021. - 23 қараша (№ 181). - 4 б.

Театр режиссері Оңталап Нұрмаханов жайлы.

Шабыттың шанхай түсі  / Ред. Б. Бекболатұлы. – Алматы : Arna-b, 2018. – 140 бет

Сыр бойына белгілі тұлға - ҚР Мәдениет қайраткері, Театр қайраткерлері одағының мүшесі, ақын, сценарист, режиссер Оңталап Дүйсенәліұлы Нұрмаханов шығармашылығы