МЕКЕБАЕВ АДАМ
1940 жылы 19 сәуірде Қызылорда облысының Қармақшы ауданындағы «Ақжар»
кеңшарында дүниеге келген.
1965 жылы Қазақ мемлекеттік университетін, 1987 жылы Мәскеудегі Дүниежүзілік әдебиет институтының жоғары әдеби курсын бітірген. 1965 жылы республикалық «Лениншіл жас» (қазіргі «Жас Алаш») газетінде, 1966 жылдан Қызылорда облыстық мәдениет басқармасында жұмыс істеп, 1971–1974 жж. аралығында Қызылорда облыстық Халық творчествосы үйінің директоры қызметін атқарды. 1974–1975 жж. республикалық «Қайнар», 1975–1981 жж. «Жазушы» баспаларында редактор болды. 1981–1982 жж. Қазақ КСР Мәдениет министрлігінде, 1983–1984 жж. Қазақ КСР мемлекеттік сценаристер алқасының кеңесшісі, 1987–1992 жж. «Жұлдыз» журналында, 1992 жылдан «Қазақ әдебиеті» газетінде қызмет атқарды. Қазір «Ақиқат» журналында қызмет істейді. «Жадыра», (1970) «Жезтырнақ» (1973), «Аңызақ» (1978), «Құпия қойма» (1979), «Бойжеткен» (1982), «Айтылмай қалған аңыз» (1990) секілді оннан астам повестің басын құрған проза кітаптары мен «Періште келіншек» (1982), «Жер кіндігіндегі апат» (1992), «Дауылды жер» (1988), «Қазына сыры» (1994) романдарының авторы. 1985 жылы Мәскеудегі «Советский писатель» баспасынан «Лебединая печаль», 1987 жылы «Суховей» повестер жинағы орыс тілінде жарық көрген. «Құпия қойма» романы (2008), «Сырдария кітапханасы» сериясымен екі томдығы (2009) жарық көрді. «Ерен еңбегі үшін» (2001) және Тәуелсіздіктің 10 жылдығына арналған медальдармен марапатталған, Халықаралық «Алаш» әдеби (2005) және С.Сәдуақасов атындағы ҚР Журналистер одағы сыйлықтарының лауреаты.
Əдебиеттер:
Мекебаев А. Айлы түннің көлеңкесі: Əңгімелер мен повестер / А.Мекебаев.- Алматы: Жалын, 2007.- 320б. Мекебаев А. Айтылмай қалған аңыз: Повестер мен роман / А.Мекебаев.- Алматы: Жазушы, 1990.- 528 бет. Мекебаев А. Алапат: Повестер мен роман / А.Мекебаев.- Алматы: ҚАЗақпарат, 2011.- 400 б. Мекебаев А. Аңызақ:Повестер / А.Мекебаев.- Алматы: Жазушы, 1978.- 216 бет. Мекебаев А. Дала мінезі: Өлеңдер мен поэма / А.Мекебаев.- Алматы: Жалын, 1976.- 76 бет. Мекебаев А. Дауылды жер: Роман / А.Мекебаев.- Алматы: Жалын, 1988.- 288 бет.Мекебаев А. Жер кіндігіндегі апат: Роман, повестер / А.Мекебаев.- Алматы: Жазушы, 1991.- 464 бет. Мекебаев а. Қазына сыры: Роман / А.Мекебаев.- Алматы,1994.- 246 бет. Мекебаев А. Құпия қойма: Повесть / А.Мекебаев.- Алматы: Жалын, 1979.- 222 бет Мекебаев А. Құпия қойма: Роман, хикаят / А.Мекебаев.- Алматы: Жазушы, 2008.- 288 б.- (Көркем əдебиет.Проза) Мекебайұлы А. Мың жарым жылдық қате: Ойтолғамдар. – Алматы: Білім, 2003. – 112 б. – (Уақыт жəне қаламгер) Мекебаев А. Періште келіншек: Роман / А.Мекебаев.- Алматы: Жазушы, 1983.- 320бет. Мекебаев А. Шығармалары: Екі томдық / А.Мекебаев; Жауапты ред. Б.Кəрібозұлы. - Астана: Фолиант, 2009.- 456 б.- (Сырдариякітапханасы) Мекебаев Адам //Қазақ əдебиеті:Энциклопедиялық анықтамалық - Алматы: «Аруна», 2005.- 368 б Мекебаев Адам //Қазақстан жазушылары / Құраст. С.Қамшыгер, Қ.Жұмашева. – Алматы: Ан Арыс, 2009. – 269 б. Мекебаев Адам //Қазақстан жазушылары : XX ғасыр: Анықтамалық / Құраст. Е.Дүйсенбайұлы, А.Естен, Қ.Омарұлы ж.б.- Алматы: Ана тілі, 2004.- 211 б. Мекебаев Адам //Советтік Қазақстан жазушылары: био-библиографиялық анықтамалық. – Алматы:Жазушы, 1987. – 404-405 б. Мекебаев Адам //Сыр Елі. Қызылорда облысы: Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы» ЖШС, 2005. – 365-366 б Сəдібекұлы А. Əдепкі талпыныс: Адам Мекебаевтың повестері жайлы //Сəдібекұлы А. Дарияның тұмасынан жыр боратқан. – Алматы:Аrna-b, 2012. – 5-7 б. Сəдібекұлы А. Шуақты шабыт: Адам Мекебаевтың повестері жайлы //Сəдібекұлы А. Дарияның тұмасынан жыр боратқан. – Алматы:Аrna-b, 2012. – 152-156 б. Шағырұлы Б. Адам Мекебайұлы: Өлең //Шағырұлы Б. Қара шаңырақ: Өлеңдер, толғаулар, баллада мен дастандар.- Астана: Фолиант, 2009.- 84-87 б.- (Сырдария кітапханасы) Шағырұлы Б. Адам Мекебайұлы: Өлең // Шағырұлы Б. Сөз сарасы.- Алматы: Дала, 2007.- 225-228 б. Ақыш Н. Халық трагедиясының тамыршысы: Жазушы Адам Мекебаев 70 жаста /Н.Ақыш // Айқын.- 2010.- 16 сəуір.-5 б. Ақыш Н. Қазақ қасiретiнiң суреттерi: А.Мекебаевтың "Қазына сыры" романы жайлы// Таң-Шолпан.- 2008.- N 2.- 176-181 б. Əбдезұлы Қ. Қаламгер қолтаңбасы: Адам Мекебаев туралы / Қ.Əбдезұлы// Жұлдыз.- 2010.-№8.-163-166 б. Əбдезұлы Қ. Өмірде де, шығармасында да əділетсіздікпен күресетін Адам: Жазушы А.Мекебаев 70 жаста / Қ.Əбдезұлы // Қазақстан - ZAMAN.- 2010.-13 мамыр.-9 б. Əуезов Е. Құрметке лайық қаламгер: Жазушы А.Мекебаев 70 жаста / Е.Əуезов// Сыр бойы.- 2010. - 29 қазан Байменов Ə. Сəтті қадам. Оқыдық пікір айтамыз: Адам Мекебаевтың«Жезтырнақ»повесі жайлы //Ленин жолы. – 1974. – 26 февр. Боқаев Қ. Банктер қазақшаға қашан көшедi?: Адам Мекебаевтың "Ой түбiнде жатқан сөз" кiтабындағы пайымдарды зерделеу //Қазақ əдебиетi.- 2011. - 12-18 тамыз (№32). - 10б. Ғали Төре. Адам қалай Адам болды: Жазушы А.Мекебаев туралы / Ғали Төре// Айқын.- 2008.- 17 қыркүйек Доспанбетов Ұ. Бүлінгенел, бүгілген бел туралы шығармалар: Жазушы А.Мекебаевтың шығармашылығын талқылау / Ұ.Доспанбетов // Қазақ əдебиеті.- 2003.- 18-24 шілде(N29).- 3б. Доспанбетов Ұ. Қаламдас туралы сыр: Жазушы Адам Мекебаевтың шығармашылығы жайында // Ақиқат.- 2010. - №4. - 46-48 б. Қаламгерге құрмет: Қорқыт Ата атындағы унив. Жазушы А.Мекебаевтың 70 жасқа толуына орай кеш өтті //Қазақ əдебиеті. – 2010. – 5 қараша Мекебаев А. Тар жол, тайғақ кешу кезеңде: Жазушымен сұхбат /Сұхб. А.Сəдібекұлы//Сыр бойы. – 1999. – 12 қазан Өзек өртеген өмiр шындығы: Жазушы Адам Мекебаевтың шығармашылығын талқылауда сөйленген сөзерден / ДаярлағанК.Рамазанқызы // Қазақ əдебиетi.- 2001.- 5 қазан.- 10 б. Сəдібекұлы А. Шуақты шабыт: Жазушы А.Мекебаев 60жаста //Сыр бойы. – 2000. – 31 қазан Серікқалиев З. Жазушының қандайы болса да тақсірет тартады: Жазушы А.Мекебаевтың шығармашылы туралы //Қазақ əдебиеті. – 2000. – 8 қырк. (№36). – 10 б. Серікқалиұлы З. Қорланған намыс қорғанышы: Жазушы А.Мекебаевтың шығармашылы туралы //Сыр бойы. – 2000. – 30 мамыр Тебегенов Т. Ашаршылық ақиқаты туралы роман: Жазушы А.Мекебаевтың "Құпия қойма"( "Жазушы", 2008 жыл) атты романы оқырманға жол тартты / Т.Тебегенов//Сыр бойы.- 2009.-5 қыркүйек.-4 б Тебегенов Т. Ашаршылық ақиқатытуралы роман: Көрнектiқаламгер А.Мекебаевтың "Құпия қойма" романы жайлы // Жұлдыз.- 2009.- № 9.- 200-208 б. Үсенқұлова С. Елін сүйген, елі сүйген..: Техника ғыл. канд., ақын С.Құттыбаев, жазушы А.Мекебаев Арал ауданындағы сапары / С.Үсенқұлова // Толқын.- 2011. - 28 мамыр - 1 бет Халықаралық "Алаш" əдеби сыйлығының лауреаттары //Қазақ əдебиеті.- 2005.- 29сəуір-5 мамыр (N17).- 2б. Ысқақбай М. Кісілікті үлкен суреткер: Адам Мекебаев 70 жаста / М.Ысқақбай/ Сыр бойы.- 2010.-27 қазан Ысқақбай М. Кiсiлiктi үлкен суреткер: Танымалпрозашы А.Мекебаев туралы // Қазақ əдебиетi.- 2010. - 23-29 сəуiр (№16).- 10 б.
|
